Dündar Sır 2021/1 Çeyrek Dönem Raporu

1. ÇEYREK
Bu rapor her çeyrek hazırlanmakta olup, Türk hukukundaki önemli mevzuat değişikliklerine ve içtihatlara dikkat çekmek amacıyla hazırlanmaktadır.

MİLLETLERARASI HUKUK
1. Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması 01 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Anlaşma’nın amacı, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki gümrüksüz ticaretin herhangi bir kesintiye uğramaksızın devam etmesini sağlamaktadır.

Bilindiği üzere, Birleşik Krallık 31 Ocak 2020'de resmi olarak Avrupa Birliği'nden ayrılmış ve 2020'in sonuna kadar bir geçiş dönemi öngörülmüştü. 24 Aralık'ta, geçiş döneminin bitiminden bir hafta önce, Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği (“AB”) bir anlaşmaya varmıştır.

Birleşik Krallık, Türkiye'nin de 1995 tarihli Gümrük Birliği Anlaşması ile taraf olduğu Gümrük Birliği'ne artık taraf olmayacağından BREXIT, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki ticaret hacminde kayıp veya düşüşlere yol açacaktı. İki ülke arasındaki mevcut ticari şartların sürekliliğini sağlamak amacıyla İngiltere ve Türkiye, 29 Aralık 2020 tarihinde Serbest Ticaret Anlaşması ("Anlaşma") imzalamıştır. Anlaşma kapsamında öngörülen önemli hükümleri aşağıda görebilirsiniz:

• Anlaşma, ticaretin herhangi bir kesinti olmaksızın sürekliliğini sağlamak için 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerlidir.
• Anlaşma, tüm endüstriyel ve tarımsal ürünleri kapsamaktadır.
• Anlaşma, endüstriyel ürünler ve ölçeklerdeki tarifeleri kaldırmakta ve AB ile tarım ürünlerine ilişkin mevcut ayrıcalıkları yansıtmaktadır.
• Anlaşma’ya göre taraflar, Sözleşme’nin kapsamını 2 (iki) yıl içinde gözden geçirecektir.

ŞİRKETLER HUKUKU
2. Şirket yetkilileri ve gerçek kişi tacirler için ticaret sicili müdürlüğü önünde imza beyannamesi düzenlenmesi zorunluluğu kaldırılmıştır.
İşbu değişikliğin amacı bürokrasiyi azaltmaktır, çünkü önceki kurala göre, imza beyannamesi düzenlenmesi için yetkili şirket temsilcisinin, ticaret sicili müdürlüğü veya noterlik huzurunda hazır bulunması gerekiyor ve söz konusu yükümlülük, şirketler ve şirket temsilcileri için zorluklar yaratıyordu.

20.02.2021 tarihinde, gerçek kişi tacirler ile tüzel kişi tacir adına imzaya yetkili olan kişilere ait imzaların kamu kurum ve kuruluşlarınca elektronik ortamda tutulan veri tabanlarındaki imza verilerinden temin edilerek bunların Merkezi Sicil Kayıt Sistemi'ne kaydedileceği kabul edilmiştir. İmzaları ilgili veri tabanında bulunmayan kişiler içinse sicil müdürlüğü veya noter nezdinde yazılı beyanda bulunmak suretiyle imza beyannamesi düzenlenecektir.

BANKACILIK HUKUKU
3. Türkiye’de yerleşik gerçek ya da tüzel kişilerin yurt dışında bulunan bir bankadan sağladıkları döviz kredileri 25.01.2021 tarihinden itibaren sadece krediyi kullananın banka hesabına gönderilebilecektir.
Değişikliğin amacı, yabancı para cinsinden kredilerin nereye (hangi hesaba/kimin hesabına) aktarılabileceği konusundaki belirsizliği açıklığa kavuşturmaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (“TCMB”) 25.01.2021 tarihinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 25.01.2021 tarihli yazısı doğrultusunda Sermaye Hareketleri Genelgesi’nde değişiklik yapmıştır. Değişikliğe göre Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında bulunan bir bankadan sağladıkları döviz kredi bedelleri artık sadece krediyi kullanan kişinin banka hesabına gönderilebilecektir.

4. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, bankaların 2020 yılında net kârın %10'una kadar temettü dağıtmalarına onay vermiştir.
Değişikliğin amacı, 2021 yılında ekonomideki toparlanma beklentileri ile bankaların kâr payı dağıtmalarına imkân sağlamaktır, zira Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Türkiye'deki gelişmeler, küresel piyasalar ve salgın nedeniyle yaşanabilecek riskler göz önünde bulundurarak bankaların 2018 ve 2019 yıllarında yaptıkları kar paylarının dağıtılmasına izin vermemişti.

Bu yıl ise bankalar 2020 yılı net kârının %10'una kadar kâr payı dağıtabilecektir. Kâr payı dağıtımına ve oranına karar verirken ise her bankanın ihtiyatlılık ilkesi ve başta sermaye yeterlilik oranı olmak üzere kendi özel durumlarını dikkate alınması gerekmektedir.

5. Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemi (“FAST”) 8 Ocak 2021 tarihi itibariyle hizmete girmiştir.
Değişikliğin amacı, Türkiye'de saat 17.30'dan sonra EFT yapılamadığından müşterilerin farklı bankalar arasında günün herhangi bir saatinde, saniyeler içinde para transferi yapabilmelerini sağlamaktır. Ancak geçici bir süre için FAST üzerinden para transferi 1.000 TL'ye kadar mümkündür.

6. Bir bankanın ticari müşterilerinden talep edebileceği kullanım ücretleri ve ön ödeme ücretlerinin üst sınırı artırılmıştır.

ENERJİ HUKUKU
7. Yenilenebilir enerjide devlet destekleme fiyatları artık Amerikan doları değil Türk lirası olacaktır.
Değişikliğin amacı kur riskini ortadan kaldırmaktır zira Türk hükümeti enerji açığını ortadan kaldırmak ve yenilenebilir enerji üretimini artırmak amacıyla uzunca bir süredir yenilenebilir enerji sektörüne yatırım yapan şirketlere ABD doları/sent-kWh bazında belirlenen "satın alma garantileri" vermişti. Ancak son üç yılda Türk lirasının ABD doları karşısında önemli ölçüde değer kaybına uğramasının ardından, bu teminatlar bütçe üzerinde artan bir yük yaratmaktadır.

30 Ocak 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile 1.7.2021 tarihinden 31.12.2025 tarihine kadar işletmeye girecek YEK belgeli yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak devlet alım garanti fiyatları Amerikan doları yerine TL/kWh cinsinden belirlenmiştir.

KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA HUKUKU
8. VERBİS kayıt süresi ertelenmiştir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu (“Kurul”), kişisel verileri işleyen ve belirli şartları karşılayan gerçek ve tüzel kişilerin kaydolmaları gereken Veri Sorumluları Sicili için kayıt süresini, Covid-19'un devam eden olumsuz etkileri nedeniyle, 31.12.2021 tarihine kadar ertelemiştir. VERBİS kayıt yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi 2.000.000 TL'ye kadar idari ceza kesilmesine neden olabilecektir.

9. Kurul, kişisel verilerin yurt dışına transferine izin veren taahhütnameleri ilk kez onaylamıştır.
Filo yönetim şirketi olan TEB Arval ve Amazon Türkiye tarafından kişisel verilerin yurt dışına aktarılması amacıyla yapılan başvurular Kurul tarafından onaylanmıştır. Böylelikle, taahhütnameler ilk defa Kurul tarafından değerlendirilmiş ve yurtdışına veri aktarımı için onay verilmiştir. Bu nedenle, bu onayların gelecek için cesaret verici bir işaret olduğu kanaatindeyiz.

10. Kurul 11.02.2021 ve 02.03.2021 tarihlerinde internet sitesi üzerinden yeni karar özetleri yayımlanmıştır. Bazı önemli karar özetlerini aşağıda bulabilirsiniz:
(i) Ses Verilerine İlişkin 2020/212 No’lu 02.03.2020 Tarihli Karar: Kurul, veri sorumlusunun işyerinde ses kayıt özelliği bulunan güvenlik kamerası kullanılmasının Kanun’un “Genel İlkeler” başlıklı 4-ç maddesindeki ölçülülük ilkesine aykırı olduğuna karar vermiştir.
(ii) Biyometrik Verilere İlişkin 2020/915 No’lu 01.12.2020 Tarihli Karar: Kurul, veri sorumlusu
tarafından mesai giriş-çıkış saatlerinin kontrolü için parmak izi okutma sisteminin kurulmasının Kanun’un “Genel İlkeler” başlıklı 4-ç maddesindeki ölçülülük ilkesine aykırı olduğuna karar vermiştir. (iii) Unutulma Hakkına İlişkin 2020/927 No’lu 08.12.2020 Tarihli Karar: Kurul unutulma hakkı kapsamında, ilgili kişinin arama motorunda adı ve soyadı ile bağlantılı içeriklerin kaldırılmasına yönelik talebin değerlendirilmesinde dikkate alınacak kriterleri şu şekilde belirlemiştir: İlgili kişinin kamusal yaşamda önemli bir rol oynaması, bilginin içeriğinin doğruluğu, bilginin ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliğine sahip olması, bilginin özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıması, bilginin güncelliği, bilginin kişi hakkında önyargıya sebep olması, bilgilerin yayınlanmasında yasal zorunluluk olması, bilginin bir suçla ilgili olması.

TAHKİM HUKUKU
11. MTO'nun 2021 Tahkim Kuralları, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
2021 Kuralları, MTO nezdinde daha verimli, daha esnek ve daha şeffaf bir tahkim süreci sağlamayı amaçlamaktadır.

2017 Tahkim Kurallarının yerini alan 2021 Kuralları 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren uygulanabilir hale gelmiştir. 2021 Kuralları aşağıdaki gibi önemli değişiklikleri getirmiştir:

• Davaya katılma ve kompleks uyuşmazlıklarda birleştirme kapsamının genişletilmesi,
• Yatırım anlaşmasından doğan tahkim (yatırımcı-devlet uyuşmazlıkları) için ilk kez özel hükümler sunulması,
• Otomatik olarak uygulanan Seri Tahkim için öngörülen parasal sınırın 2 milyon ABD dolarından 3 milyon ABD dolarına çıkarılması,
• Kararda yer verilmeyen iddialar için ek karar verilmesi.

İŞ HUKUKU
12. COVID-19 tedbirlerin süresi uzatılmıştır.
(i) Kısa çalışma ödeneği uygulama süresi son kez uzatılmıştır.
31.01.2021 tarihine kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin uygulama süresi, 31.03.2021 tarihine kadar son kez uzatılmıştır.

(ii) İşten çıkarma yasağının süresi bir kez daha uzatılmıştır.
İş sözleşmelerinin işveren tarafından feshedilmesi yasağının süresi, 17.03.2021 tarihinden itibaren 2 (iki) ay uzatılmıştır.

(iii) Ücretsiz izin süresi bir kez daha uzatılmıştır.
İşverenlere işçilerini tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilme hakkının süresi, 17.03.2021 tarihinden itibaren 2 (iki) ay uzatılmıştır.

13. 10.03.2021 tarihli itibariyle, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği (“Yönetmelik”) yürürlüğe girmiştir.
Uzaktan çalışma, Covid-19 salgını ile tüm dünyada çok daha yaygın hale gelmiştir. Yönetmelik ile uzaktan çalışma usul ve esaslarının ayrıntıları belirlenmiştir.
Yönetmelik’e göre doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi kurulabileceği gibi mevcut iş sözleşmesi, tarafların anlaşmasıyla uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. İşçinin yazılı olarak uzaktan çalışma talep etmesi halinde bu talep, işin ve işçinin niteliği ve işverence belirlenecek diğer kıstaslar kapsamında değerlendirilir. İşveren, işçiye kararını 30 gün içinde bildirir. Ayrıca, zorlayıcı nedenlerle uzaktan çalışma uygulanacak olması halinde (örn. COVID-19) uzaktan çalışma için işçinin talebi veya onayı aranmaz.

SİGORTA HUKUKU
14. Zorunlu deprem sigortası azami teminat tutarı güncellenmiştir.
Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ’e göre bir mesken için verilebilecek azami teminat tutarı, yapı tarzı ayırımı yapılmaksızın 240 bin TL’den 268 bin TL’ye çıkarılmıştır.

VERGİ HUKUKU
15. Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve oranım işleriyle uğraşanlara uygulanan stopaj vergisi artırılmıştır.
Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri için uygulanan stopaj oranları, istihkak bedeli ve hakediş ödemeleri için %3'ten %5'e çıkarılmıştır. Yeni oranlar 1 Mart 2021 tarihinden itibaren geçerlidir.

SERMAYE PİYASASI HUKUKU
16. Yeni halka arzlarda likidite Borsa İstanbul tarafından artırılmıştır.
Borsa İstanbul, 12 Şubat 2021 tarihli duyurusu ile pay piyasasında işlem görmeye başlayacak paylarda

derinliğin artırılması amacıyla Kotasyon Yönergesi’nde değişiklikler yapmıştır. Değişikliğin amacı, halka arzların son dönemdeki popülaritesi ve halka arz edilecek şirket sayısının artması da göz önünde bulundurularak, halka arz edilecek hisselerin likidite eksikliği nedeniyle yatırımcılar için zararlara neden olabilecek piyasa manipülasyonlarını önleyici tedbirler almaktır.

İÇTİHAT
i. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2020/1187, Karar Tarihi: 09.12.2020: 7201 sayılı Tebligat Kanunu (“Kanun”), elektronik tebligatın muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılacağını öngörmesine rağmen, Yargıtay elektronik tebligatın açılış ve okunma tarihinde tebliğ edilmiş sayılacağına ve kanuni sürelerin o günden itibaren işlemeye başlayacağına karar vermiştir. Bu minvalde Yargıtay, temyiz talebinin süresi içerisinde yapılmadığı gerekçesiyle başvuruyu reddetmiştir.

ii. Anayasa Mahkemesi, Başvuru Numarası: 2018/31036, Karar Tarihi: 05.02.2021: Anayasa Mahkemesi (“AYM”) özel hayata saygı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı ile haberleşme hürriyeti hakkında karar yayınlamıştır.

AYM, bir banka çalışanının kurumsal e-posta adresi yazışmalarının incelenmesi ve başka bir işte çalıştığı gerekçesiyle iş sözleşmesinin feshinin kişisel verilerin korunmasını talep etme hakkını ve haberleşme hürriyetini ihlal etmediğine karar vermiştir.

AYM, çalışanın açık bir şekilde bilgilendirilmesi halinde, işverenden kurumsal e-postaları incelemeden önce çalışanın rızasını almasının beklenemeyeceğini belirtmiştir. AYM, başvuranın iş sözleşmesinde kurumsal e-posta adresinin sadece iş amaçlı kullanılacağının ve banka yönetimi tarafından herhangi bir bildirimde bulunulmaksızın denetlenebileceğinin ve çalışanın bu kapsamda herhangi bir itiraz hakkı olmayacağının öngörüldüğünün altını çizmiştir. Bu minvalde AYM, çalışanın bu denetim yoluna iş sözleşmesini imzalayarak rıza gösterdiğini vurgulamıştır.

iii. Anayasa Mahkemesi, Başvuru Numarası: 2020/13412, Karar Tarihi: 12.01.2021: Sosyal medyada yapılan birtakım paylaşımlar dolayısıyla uygulanan tutuklama tedbiri, paylaşımların kamu düzeni açısından ne şekilde somut bir tehlikeye sebebiyet verdiği ortaya konulamadığı gerekçesiyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlal etmektedir.

Yukarıdaki hususlarda herhangi bir sorunuz olması halinde bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Saygılarımızla.

Selim DÜNDAR, Attorney-at-Law
Partner
sdundar@dundarsir.com