18 Ağustos 2022 tarihli ve 31927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te (“AVM Yönetmeliği”) önemli değişiklikler yapılmıştır.
1. AVM Yönetmeliği’ne “ortak gelir, ortak gider ve yönetim gideri” tanımları eklenmiştir.
AVM Yönetmeliği’nin 3/1 maddesine aşağıdaki tanımlar eklenmiştir:
“i) Ortak gelir: Ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile 11 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında tahsil edilen avanslardan elde edilen her türlü geliri,
j) Ortak gider: Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim giderini,
k) Yönetim gideri: Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderleri,”
2. İşletmelerden ortak gider kapsamına girmeyen reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi giderler ile belgelendirilmeyen giderler talep edilemeyecektir.
Değişiklikten önce, taraflar arasındaki sözleşmelerde öngörülmesi kaydıyla alışveriş merkezi yönetimleri, işletmelerden ortak giderler dışında kalan pazarlama ve yönetim gibi ortak faydaya yönelik hizmetler için katılım payı talep edebiliyordu. Artık sözleşmelerde öngörülse dahi işletmelerden ortak gider kapsamına girmeyen hiçbir gider talep edilemeyecektir.
Ancak 18 Ağustos 2022 tarihinden kurulan ve işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi katılım payı talep edilebilmesine imkân sağlayan sözleşme hükümleri, sözleşme sürecince geçerli olacaktır. Sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması halinde ise söz konusu katılım payı tahsil edilemeyecektir.
Ayrıca, ortak gider kapsamında olan ancak belgelendirilmeyen hiçbir gider de artık işletmelerden talep edilemeyecektir.
3. Ortak giderler kapsamına yönetim giderleri dâhil edilmiştir.
Ortak gider kapsamında olmayan yönetim gideri, yapılan değişiklik ile ortak giderlere dâhil edilmiştir. Ancak tanımlarda da belirtildiği üzere yönetim gideri, alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderleri ile sınırlandırılmıştır.
4. Ortak giderler, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin toplam satış alanına oranı ölçüsünde paylaştırılacaktır.
Bu değişiklik ile alışveriş merkezindeki perakende işletmeler ile alışveriş merkezi yönetimi tarafından oy birliğiyle farklı bir gider paylaşım usulü belirlenme imkânı ortadan kaldırılmıştır. 18 Ağustos 2022 tarihinden itibaren, tüm alışveriş merkezlerinde, ortak giderler satış alanlarının alışveriş merkezinin toplam satış alanına oranına göre paylaştırılacaktır.
5. Ortak gelir ve gider raporu hazırlanmasına yönelik esaslarda önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu raporlamalar bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora bağlanacaktır.
Alışveriş merkezi yönetimi, bir önceki yıla ait ortak gelir ve gider raporları, işletmelere her yıl Nisan ayı sonuna kadar gönderecektir. Raporun hazırlanmasına esas teşkil eden gelir ve gider belgeleri ile hizmet sözleşmelerinin birer örneği, talep edilmesi halinde 15 (on beş) gün içinde perakende işletmelere verilecektir.
Raporda yer alması gereken asgari unsurlar, AVM Yönetmeliği madde 11/6’da detaylıca belirtilmiştir.
Alışveriş merkezi yönetiminin bu raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemleri Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenecek ve rapora bağlanacaktır. Bu rapor her yıl temmuz ayı sonuna kadar işletmelere gönderilecektir.
Denetimi yapacak bağımsız denetim kuruluşu, alışveriş merkezi maliki veya yönetimince belirlenebilecektir. Bağımsız denetim gideri, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden tahsil edilemeyecektir.
6. Ortak gelirler, tahsil edildikleri yılın ortak giderleri karşılamasında kullanılacaktır. Bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda, ortak gider toplamını aşan kısım, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacaktır.
Ortak gelirlerin kural olarak tahsil edildiği yıldaki ortak giderler için kullanılacağı, (varsa) artan ortak gelirlerin bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.
7. Ortak giderler için avans alınması halinde avansın ait olduğu yılı izleyen şubat ayı sonuna kadar mahsup işlemi gerçekleştirilecektir.
Değişiklikten önce, alınan avans ait olduğu yılın sonuna kadar mahsup ediliyorken değişiklik ile bu mahsup işlemi avansın ait olduğu yılı izleyen şubat ayı sonuna kadar yapılabilecektir.